زمینه و هدف: هر ساله هزاران کودک به دلایل مختلف در مراکز نگهداری شبانه روزی پذیرفته می شوند. کودکان ساکن در این مراکز معمولا کسانی هستند که به دلیل بی توجهی، آزارهای جسمی، سوء مصرف مواد توسط والدین، طلاق و فقر اقتصادی - اجتماعی به این مراکز سپرده می شوند. از سوی دیگر ورود به مراکز نگهداری شبانه روزی و زندگی در این محیط نیز کودکان را در معرض مشکلات رفتاری و بهداشتی فراوانی قرار می دهد. هدف این مطالعه تعیین فراوانی مشکلات رفتاری کودکان 11-7 ساله ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی شهر تهران، در سال 1385 بود.روش بررسی: مطالعه حاضر مقطعی و جامعه پژهش کلیه کودکان 11-7 ساله ساکن مراکز نگهداری بودند تعداد نمونه 105 کودک (57 پسر و 48 دختر) که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق چک لیست مشکلات رفتاری کودکان (CBCL) از طریق مصاحبه با مربیانی که بیشترین شناخت را از کودکان و رفتار آن ها داشتند، جمع آوری گردید.یافته ها: نتایج نشان داد شایع ترین اختلالات رفتاری در این کودکان به ترتیب بزهکاری (44.8 درصد)، برون گرایی (40 درصد)، درون گرایی (40 درصد)، مشکلات اجتماعی (13.3 درصد) و پرخاشگری (11.4 درصد) بود. همچنین بر حسب امتیاز کسب شده از کل سوالات پرسشنامه بیشتر از 28 درصد از این کودکان از نظر سلامت روانی دارای اختلال بودند. آزمون کای اسکوئر نیز نشان داد بین مشکلات توجه و سلامت روانی با متغیر جنس ارتباط معنی دار وجود دارد (P<0.05)، ولی بین سایر اختلالات رفتاری با جنس، سن و مدت زمان سکونت در مراکز ارتباط معنی دار وجود نداشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های بدست آمده از این مطالعه و نتایج سایر تحقیقات انجام شده در کشورهای دیگر، توجه بیشتر و رسیدگی به وضعیت سلامتی این گروه از کودکان و انجام مطالعات بیشتر در خصوص بررسی عوامل موثر بر سلامت روانی آن ها توصیه می گردد.

زمینه و هدف: یکی از مسایل بحرانی و عمده زمان کنونی، برقراری محیط فیزیکی و اجتماعی سالم و مناسب برای کودکان که بزرگترین منابع ملی هر جامعه هستند، می باشد. زیرا عواملی که موجب برهم زدن محیط زندگی کودک می شوند، می توانند سلامت وی را نیز تحت تاثیر قرار دهند. مشکلاتی از قبیل عملکرد نادرست خانواده، سوء رفتار، فقر، تک والدی، سوء مصرف مواد توسط والدین و بی سرپرستی از جمله این عوامل می باشند که در اغلب موارد منجر به سپردن کودکان به مراکز نگهداری شبانه روزی می شوند. از سوی دیگر ورود به مراکز نگهداری شبانه روزی و زندگی در این محیط نیز کودکان را در معرض مشکلات اجتماعی و بهداشتی فراوانی قرار می دهد. با توجه به این مساله مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت سلامت اجتماعی کودکان 11-7 ساله ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی شهر تهران انجام شد.روش بررسی: مطالعه مقطعی و بر روی 105 کودک (57 پسر و 48 دختر) در سال 1385 انجام گرفت. در این پژوهش نمونه گیری از نوع سرشماری بوده و اطلاعات مورد نیاز در رابطه با سلامت اجتماعی کودکان از طریق مقیاس رفتار انطباقی واینلند و توسط مربیانی که بیشترین شناخت را از کودکان و رفتار آنها داشتند، جمع آوری گردید.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد 45.7 درصد کودکان از نظر سلامت اجتماعی در حد متوسط بوده و حدود 19.1 درصد از نظر وضعیت سلامت اجتماعی آنان ضعیف بودند. آزمون کای اسکویر نیز نشان داد بین سلامت اجتماعی و جنس (P=0.05) ارتباط معنی دار وجود داشت ولی بین سلامت اجتماعی و سن (P=0.462) و سلامت اجتماعی با مدت زمان سکونت در مراکز (P=0.534) ارتباط معنی دار به دست نیامد.بحث و نتیجه گیری: از آنجا که کودکان ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی از نظر سلامت اجتماعی جزو گروههای پرخطر در جوامع محسوب می شوند لذا با توجه به یافته های بدست آمده در مطالعه حاضر و سایر تحقیقات انجام شده در کشورهای دیگر، توجه بیشتر و رسیدگی به وضعیت سلامت اجتماعی این گروه از کودکان، همچنین انجام مطالعات بیشتر در خصوص بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی آنها توصیه می گردد.

زمینه و هدف: کودکان ساکن در مراکز نگهداری شبانه روزی علاوه بر مشکلاتی که در خانواده با آن مواجه بوده اند، در محیط مراکز نیز در معرض مشکلات رفتاری و بهداشتی فراوانی قرار می گیرند. به همین منظور مطالعه ای با هدف تعیین وضعیت سلامت جسمی کودکان 11-7 ساله ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی شهر تهران انجام گردید.روش بررسی: این پژوهش مطالعه ای مقطعی بود که بر روی 105 کودک (57 پسر و 48 دختر) ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی شهر تهران در سال 1385 انجام گرفت. در این پژوهش نمونه گیری از نوع سرشماری بوده و اطلاعات موردنیازدر رابطه با سلامت جسمی کودکان از طریق معاینات فیزیکی بر اساس فرم بررسی وضعیت سلامت کودکان و پرونده بهداشتی آن ها بدست آمد. در نهایت داده های بدست آمده با نسخه 13 نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: شایع ترین اختلالات موجود در این گروه از کودکان به ترتیب شامل اختلالات دهان و دندان (5/90 درصد)، پوست (2/76  درصد) چشم (4/51 درصد) و سیستم تنفسی (1/40 درصد) است. آزمون کای اسکوئر نیز نشان داد: سلامت جسمی با جنس ،سن و مدت زمان سکونت در مراکز ارتباط معنی داری نداشت.بحث: از آنجا که کودکان ساکن مراکز نگهداری شبانه روزی از نظر سلامتی و بهداشت جزو گروه های پرخطر در جوامع محسوب می شوند لذا با توجه به یافته های بدست آمده در مطالعه حاضر، انجام بررسی و رسیدگی بیشتر درخصوص ارتقا سلامت این کودکان ضروری به نظر می رسد.

1مقدمه: به موازات افزایش جمعیت سالمندان، پرداختن به مشکلات و متغیرهای مرتبط و مؤثر بر سلامت جسمانی و روانی آنها، از جمله معنویت و جهت گیری مذهبی ، اهمیت ویژه پیدا کرده­است. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر معنویت درمانی اسلامی بر جهت گیری مذهبی و تاب­آوری سالمندان مقیم مراکز نگهداری شبانه روزی انجام شد. روش کار: روش پژوهــش از نــوع نیمــه تجربــی و پیش ­آزمــون، پس­آزمــون بــا گــروه کنتــرل بــود. جامعــه آمــاری شــامل کلیه سالمندان مقیم مراکز نگهداری شبانه روزی شهر قائمشهر در سال 1402 بودنــد کــه 30 نفر سالمند (15 نفر گــروه آزمایــش و 15 نفــر گــروه کنتــرل) بــه روش نمونــه­ گیــری در دســترس انتخــاب شــدند. ابــزار گــردآوری داده­هــا پرسشـنامه­هـای جهت گیری مذهبی بهرامی و همکاران (1380) و پرسشنامه تـاب­آوری کانـر و دیویدسـون (2003) بـود. مداخلـه معنویت درمانی اسلامی بـر روی گـروه آزمـایش انجـام شـد و گـروه کنتـرل هیـچ­گونـه مداخلـه­ای دریافـت نکردنـد. تجزیـه و تحلیـل داده­هـا بـا آزمـون­هـای توصیفـی (میانگیـن و انحـراف اسـتاندارد) و تحلیـل کوواریانـس و بـا اسـتفاده از نـرم­افـزار SPSS  نسـخه 25 انجـام شـد. میـزان P کمتـر از 05/0 معنـی­داری در نظـر گرفتـه شـد. یافته­ ها: در متغیـر جهت­گیری مذهبی، میانگیـن و انحـراف اسـتاندارد گـروه آزمایـش در پیـش آزمـون 16/8±51/70 و در پـس آزمـون 86/9±15/96، و در متغیـر تـاب آوری، میانگیـن و انحـراف اسـتاندارد گـروه آزمایـش در پیـش آزمـون 97/5±23/47 و در پـس آزمـون  43/6±74/65 بـه دسـت آمـد. نتایـج تحلیـل کوواریانـس نیـز نشـان داد کـه معنویت درمانی اسلامی بـر تـاب­آوری و جهت گیری مذهبی سالمندان تاثیـر داشـت (01/0P <).   نتیجه­ گیری: بـر اسـاس یافتـه­هـای پژوهـش، از معنویت درمانی اسلامی بـرای کاهش مشکلات روانشناختی و افزایش آرامش سالمندان مـی­تـوان اسـتفاده کـرد.

زمینه و هدف: توجه به معنویت به عنوان یکی از راهبردهای تطابقی در زندگی فردی و اجتماعی انسان حایز اهمیت فراوان است. با عنایت به دیدگاه جامع نگر، یکی از نقش های پرستار، ارایه مراقبت های معنوی به مددجویان در عرصه های مختلف می باشد. نظر به فقدان شواهد دال بر بررسی معنویت در گروه نوجوانان ساکن مراکز شبانه روزی، پژوهشگران مطالعه ای کیفی را با هدف بررسی تطابق معنوی در دختران نوجوان ساکن مراکز شبانه روزی سازمان بهزیستی انجام دادند.روش بررسی: در این مطالعه کیفی، 15 دختر نوجوان 20-14 ساله ساکن مراکز شبانه روزی سازمان بهزیستی استان تهران در زمینه نقش معنویت و راهبردهای معنوی در تطابق آنها با تنش های ناشی از زندگی در این مراکز مورد مصاحبه قرار گرفتند. مصاحبه ها به شیوه تحلیل محتوا، تحلیل گردید.یافته ها: درون مایه های به دست آمده در این پژوهش عبارت بودند از: معناداشتن زندگی، توکل به خدا و جستجوی معنویت.نتیجه گیری کلی: یافته های حاصل از این پژوهش، درک و توصیفی عمیق از نقش معنویت و راهبردهای تطابق معنوی برای مقابله با تنش های ناشی از زندگی در مراکز شبانه روزی در دختران نوجوان ساکن این مراکز را ارایه کرده اند که برای پرستاران و ارایه دهندگان مراقبت از نوجوانان، به ویژه نوجوانان ساکن مراکز شبانه روزی، مفید باشد. همچنین، از نتایج به دست آمده از این پژوهش، می توان در جهت برنامه ریزی برای ارایه مراقبت های پرستاری مبتنی بر آموزش راهبردهای معنوی در کاهش تنش های زندگی در مراکز شبانه روزی استفاده کرد.

هدف: از آن جا که ابزارهای کمی برای اندازه گیری سازگاری معنوی ساخته شده و هیچ یک از آنها متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی نوجوانان ایرانی نمی باشد، در این پژوهش، ساخت یک مقیاس روا و پایا برای اندازه گیری سازگاری معنوی در نوجوانان ساکن مراکز شبانه روزی مورد توجه قرار گرفته است.روش: این پژوهش، در دو بخش کیفی و کمی انجام شد. در بخش کیفی برای ساخت گویه های مقیاس، با 15 نوجوان ساکن مراکز شبانه روزی مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. در بخش کمی، شاخص روایی محتوا، صوری، سازه و ملاکی مقیاس به همراه ضرایب پایایی (آلفای کرونباخ و پایایی به روش بازآزمایی) مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی سازه عاملی مقیاس نشان داد که سه عامل بیانگر %55.29 واریانس بودند. همبستگی نمره های مقیاس با مقیاس نگرش معنوی در نوجوانان ساکن مراکز شبانه روزی 0.897 و با مقیاس امیدواری نوجوانان 0.274 بود. اندازه گیری پایایی، ضریب آلفای مقیاس را 0.964 و ضریب همبستگی بازآزمایی به فاصله 3 هفته را 0.712 به دست داد.نتیجه گیری: مقیاس سازگاری معنوی در نوجوانان ساکن مراکز شبانه روزی، می تواند ابعاد مختلف سازگاری معنوی را در این نوجوانان اندازه گیری کند و از روایی و پایایی بالایی برخوردار است.

نظر به اهمیت مفهوم امیدواری در نوجوانان، به ویژه نوجوانان ساکن مراکز شبانه روزی و نقش این مفهوم در سلامت این گروه از افراد جامعه، وجود مقیاسی معتبر و پایا جهت اندازه گیری این مفهوم ضروری است. هدف از انجام این پژوهش، ترجمه و بررسی اعتبار و پایایی مقیاس امیدواری نوجوانان بوده است. به این منظور، پس از ترجمه مقیاس مذکور که بر اساس الگوی وایلد و همکاران صورت گرفت، 120 نوجوان ساکن مراکز شبانه روزی استان تهران مقیاس مذکور را تکمیل کردند.تحلیل عاملی نشان دهنده تک عاملی بودن مقیاس مذکور بود. همچنین در بررسی اعتبار ملاکی مقیاس، همبستگی با پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت (r=590 و P<0.001) و مقیاس خودکارآمدی شرر (r=0.487 و P<0.001) معنی دار بوده است. آلفای کرونباخ مقیاس 83/0 و ضریب پایایی آزمون مجدد آن در دو بار اجرا و به فاصله 2 هفته، ICC=0.60 بوده است.نسخه فارسی مقیاس امیدواری نوجوانان از اعتبار و پایایی مناسب در نوجوانان ساکن مراکز شبانه روزی برخوردار است.

تحقیقات انجام شده در مورد بهداشت روانی و رشد شخصیت کودکان و نیز پژوهش های انجام شده درباره پریشانی های عاطفی و اختلال های رفتاری کودکان، به اتفاق محرومیت مادری را عمده ترین علت نابسامانی های روحی برشمرده اند. بنابراین شناسایی الگوی دلبستگی کودکان مراکز شبانه روزی از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین راستا جهت مقایسه الگوی دلبستگی کودکان تحت حمایت مراکز مراقبت شبانه روزی با کودکان تحت حمایت خانواده، آزمون اضطراب جدایی اسلو و همکاران (1988) بر روی 72 کودک (36 نفر مرکز شبانه روزی و 36 نفر عادی) اجرا شد. نتایج نشان داد که تقریبا نیمی از کودکان در هر دو گروه "الگوهای دلبستگی ناایمن" دارند. نسبت گرایش هر دو گروه به الگوهای "ایمن" و "ناایمن دو سوگرا" تقریبا یکسان است، اما الگوی اجتنابی در کودکان مراکز شبانه روزی بیشتر از کودکان تحت حمایت خانواده است. ضمنا کودکان تحت حمایت خانواده نسبت به کودکان مراکز شبانه روزی در موقعیت های "جدایی از مادر در روز اول مدرسه" و "خوابیدن در اتاق خود" خوداتکایی بیشتری نشان دادند.